İstanbul Collaborative (İC), 2009 yılı başında M. Pınar Mengüç ve de Sabancı Üniversitesi’nden Ali Koşar ve Kürşat Şendur tarafından oluşturulan bir düşünce, araştırma ve uygulama gurubudur. İC, daha sonra Boğaziçi Üniversitesi’nden Hakan Ertürk’ün ve ODTÜ’den Tuba Okutucu-Özyurt da (şimdi İTÜ’de) guruba dahil olmasıyla ilgili konularda disiplinlerarası ortak araştırma faaliyetlerini arttırmaya ve üniversitelerarası çalışmanın yaygınlaştırılmasına katkıda bulunmuştur.
Bu oluşumun temel motivasyonu, mikro ve nano boyutlu ısı transferi ile ilgili problemlerin incelenmesi başta olmak üzere günümüzde önemli uygulama alanları olan enerji, bilişim teknolojileri, savunma sanayii, sensör teknolojileri, ileri malzeme teknolojiler, ve beyaz eşya sektörü gibi gerek ülkemiz gerekse dünyada kritik önemi olan uygulamaları hayata geçirmektir. Bu çalışmalara katkıda bulunan diğer araştırmacılar ise Mengüç’le 2010 yılında çalışmaya başlayıp ve 1.5 yıl Özyeğin Üniversitesi’nde görev yapan Vincent Loke ve doktorasını Özyeğin Üniversite’sinde tamamlamış olan Azadeh Didari’dir.
Tabandan ve tamamen gönüllü katılımla başlayan İstanbul Collaborative, temel kavramları önemseyip pek çok önemli araştırma çıktısının ve etkinliğin hayata geçirilmesinde rol oynamıştır. Bu gurubun çalışmaları Mengüç’ün 2009 da aldığı AB Marie Curie ve TÜBİTAK 1001 projelerine dayanmaktadır. Bilahare, Mengüç, Kürşat Şendur, Ali Koşar Bosh Siemens’den iki proje daha almışlardır. Bu üçlü, ışınımla soğuma üzerine odaklı projeler üzerinde çalışmaktadırlar. Ayrıca Tuba Okutucu Özyurt ve Mengüç yakın-alan ışınımla ısı transferi üzerinde ikinci bir TÜBİTAK 1001 projesi alıp başarıyla
tamamlamışlardır.
İstanbul Collaborative çatısı altında yapılan araştırmaların sonucu olarak uluslararası endeksli 35’den fazla hakemli dergi makalesi basılırken, onlarca konferans sunumu da yapılmış, ve bu çalışmaların endüstriyel etkisini gösteren 2 uluslararası patent alınmıştır. Bu patentlerden ilki 2014 yılında Yıldız Teknik Üniversitesi’nde düzenlenen Yıldızlı Patentler yarışmasında ikincilik ödülüne layık görülmüştür.
Özyeğin Üniversitesi ve Sabancı Üniversitesi işbirliği ile ortak olarak başvurusu tamamlanan “Flow System For Avoiding Particle Agglomeration” başlıklı ikinci buluş ise Avrupa Patent Ofisi (EPO; EP3365627 (B1)) ve Japonya Patent Ofisi (JPO; JP6559363B2) ve Amerika Patent ve Marka Ofisi (USTPO; (US10837604B2)) tarafından da tescil edilmiştir. Bu üç patent ofisi tarafından tescillenen patentler oldukça prestijli üçlü (triadic) patent olarak tanımlanır. Türkiye’de sadece 20’nin altında triadic patent bulunmaktadır. Ayrıca, bu patent 2019’da Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı etkinliğinde Gümüş Madalya kazanmıştır.
İstanbul Collaborative oluşumu altında pek çok bilimsel toplantı düzenlenmiştir. Bu toplantılardan en önemlilerinden bir tanesi Sabancı Üniversitesi öğretim üyesi Ali Koşar’ın Temmuz 2014’de düzenlediği, M. Pınar Mengüç ve Kürşat Şendur’un da davetli konuşmacılardan olduğu “Micro and Nanoscale Heat Transfer” Çalıştayı’dır. Bu etkinliklere ve araştırma çıktılarına ek olarak, İstanbul Collaborative çatısı altında hayata geçirilen araştırma ortaklıkları ülkemiz tarafından ihtiyaç duyulan kalifiye araştırmacı yetiştirilmesinde de önemli rol oynamıştır. Bu ortaklıkların sonucu olarak, yüksek lisans ve doktora derecelerini Özyeğin Üniversitesi, Sabancı Üniversitesi, Boğaziçi Üniversitesi ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nde alan öğrenciler daha geniş bir araştırma perspektifine sahip olmuşlardır.
İC oluşumu altında doktoralarını Türkiye’den alan Rüştü Umut Tok (SU) ABD University of California Los Angeles’te, Refet Ali Yalçın (BU) Fransa Universitéde Poitiers’de, Erdem Öğüt (SU) Almanya Friedrich Schiller University Jena’da, Muhsincan Şeşen (SU) İngiltere Imperial College’de, Azadeh Didari (ÖzÜ) Güney Kore’de Hanbat National University’de, Muhammad Ali Keçebaş (SU) ABD Pennsylvania State University’de, Farhad Kazemi (BU-ÖzÜ) Ford Otosan Türkiye’de araştırmacı olarak çalışmaktadırlar. Ayrıca, Elif Begüm Elçioğlu (ODTÜÖzÜ) Eşkişehir Teknik Üniversitesi’nde, Laythy Al Gebory (ÖzÜ) Irak Bağdat Üniversitesi’nde öğretim üyesi olarak görev yapmaktadırlar. Yüksek lisans seviyesinde İC’ye katkıda bulunanlardan Kurt Webb (ÖzÜ-BU) ABD’de, Sina Talebi Moghaddam Kanada’da, Zahra Fath (ÖzÜ-BU) Hollanda’da, Zafer Artvin, (ODTÜ-ÖzÜ) Ankara’da, ve ve Dilan Avşar (BU-ÖzÜ) İstanbul’da yeni kariyerlerine devam etmektedirler.
Kürşat Şendur, Ali Koşar ve M. Pinar Mengüç
EP2764763A4 NANOPLASMONIC DEVICE WITH NANOSCALE COOLING
AB, Güney Kore, Singapur ve Japonya’da tescil edildi.
Ali Koşar, Kürşat Şendur ve M. Pinar Mengüç,
EP3365627A1 FLOW SYSTEM FOR AVOIDING PARTICLE AGGLOMERATION
ABD, AB ve Japonya’da tescil edilen ender ve prestijli triadic patentler arasında.
